Thần Đất đã có lần bị một người ở trần gian đánh cho. Số là có một anh chàng nọ suốt năm làm ăn đầu tắt mặt tối mà cực khổ vẫn hoàn cực khổ. Anh ta rất bất bình khi thấy xung quanh mình mọi người đều giàu có sung sướng. Anh ta bèn quyết chí đi tìm ông Trời để hỏi cho ra lẽ.
Anh ta đi mãi hỏi thăm tìm về đường chân trời để từ đó mà lên Thiên đình. Đi đã được 90 ngày đường. Một hôm đến một khu rừng thì vừa trời tối, anh chàng phải nghỉ lại ở một gốc cây. Vì muỗi nhiều quá ngủ không được, anh ta phải dậy chặt cây khô đốt để hun muỗi.
Không ngờ trong số những cành cây khô có trầm hương và kỳ nam, khói thơm bay lên đến Ngọc Hoàng. Ngọc Hoàng bèn hỏi thần Đất xem người nào đốt hương và có việc gì.
Thần Đất bèn xuất hiện trước mặt con người đó hỏi định đi đâu và muốn gì? Anh chàng đáp;
– Tôi định đi kiện Trời vì Trời bất công, người ta thì sung sướng giàu có còn tôi thì nghèo khổ.
– Ta sẽ về tâu Ngọc Hoàng xin cho ngươi sống đến 100 tuổi. Muốn không?
– Không. Tôi không muốn sống 100 tuổi mà nghèo khổ, tôi chỉ muốn sống 30 tuổi mà giàu có.
– Thôi được. Dể ta về tâu hộ cho ngươi.
Nhưng anh chàng nọ níu chặt lấy Thổ thần và nói:
– Tôi mấy lâu nay đi tìm Trời đã mỏi cả chân nay gặp được ông, ông phải cho tôi đi theo để tôi đến giáp mặt Trời giãi bày một chút.
Nói rồi, nhất định không chịu buông thần Đất ra. Thần Đất nổi nóng bảo:
– Nếu thế thì ta sẽ tâu Ngọc Hoàng bắt ngươi nghèo hơn nữa.
Thần Đất tưởng dọa cho anh ta thả mình ra, nhưng không ngờ hắn ta nghe nói thế lập tức nắm lấy tóc thần Đất mà đánh. Thần Đất cả kinh phải đấu dịu rồi thừa dịp bất ý giật ra được và trở về tâu với Ngọc Hoàng. Ngọc Hoàng nghe kể về con người kỳ cục này nhưng cũng quyết định cho anh được như nguyện.
Người ta nói kết cục là anh chàng từ đó quả nhiên giàu có sung sướng. Nhưng biết mình chỉ sống được ít tuổi nên có bao nhiêu của cải phân phát cho mọi người tiêu chung. Cuối cùng những người này cầu Ngọc Hoàng cho anh ta sống thêm nữa. Ngọc Hoàng đổi ý cho sống đến 100 tuổi.
Khảo dị: Thần Đất
Thần Đất trông nom mặt đất, thường hiện dưới hình một cụ già to béo, biết hết mọi việc ở trần gian, cứ đến bảy ngày cuối năm, là lên thượng giới để chầu Trời, cũng như thần Bếp. Trong mấy ngày thần vắng mặt, mặt đất ngừng hoạt động đến ba mươi tháng chạp thần trở về, muôn vật mới bừng tỉnh dậy. Cũng trong khoảng đó, người ta không dám động vào đất của thần, phải đợi đến mồng hai đầu năm sau khi làm lễ động thổ cúng thần Đất rồi người ta mới lại đào xới đến đất hoặc cày bừa.
Thần Đất từ khi pha trộn với thần thoại Trung Quốc mang thêm danh hiệu là Thổ – Địa.
Mỗi nơi có một ông Địa, trông nom trật tự ở trong vùng. Trên ông Địa, có Thành Hoàng là vị thần cai quản một khu vực rộng lớn hơn, che chở cho dân chúng. Số Thổ Địa là Thành Hoàng rất đông tuỳ theo số làng, hạt trên mặt đất, nên các vị thần này Ngọc Hoàng thường hay tuyển lựa trong số những người có danh tiếng, cương hoặc quan lại thanh liêm đã từng có công với dân chúng lúc sống, đến khi chết được thành thần bổ nhiệm giữ các chức vụ đó.
Các vị Thành Hoàng cũng thay đổi địa hạt cai quản như quan lại ở trần giới vậy. Người ta cho rằng mỗi khi có một vị Thành Hoàng mới đảm nhiệm công việc, hôm trước dân ở vùng đó được báo mộng cho biết, rồi đến đêm lại nghe có tiếng ồn ào xe ngựa và chiêng trống đi qua đường, ấy là vị Thành Hoàng mới đến, Bộ hạ của Thành Hoàng là lính tráng ở cõi âm lên phục dịch. Cho nên Thành Hoàng ngoài việc liên lạc với Ngọc Hoàng còn giao thiệp với Diêm Vương.
